توموگرافی کامپیوتری (سی تی اسکن)

سی تی اسکن

(توموگرافی کامپیوتری)

scan ، نوعی عکسبرداری با اشعه X است. در این روش، اشعه ‌X در مقاطع مختلف، شبیه برش، به عضو مورد نظر تابیده می‌شود و توسط پردازش کامپیوتری، تصویری از مقاطع آن عضو بدست می‌آید که در حالت عادی، با عکس ساده رادیوگرافی ممکن نیست. بدلیل توانایی CT scan در تمایز بافتهای مختلف نظیر ریه، استخوان و عروق خونی، این روش در بررسی و تشخیص تومورها، بیماریهای قلبی عروقی، جراحات و بیماریهای عضلانی – اسکلتی مفید می‌باشد. همچنین با کمک تزریق ماده حاجب به داخل عروق، می‌توان تصاویر دقیقی از ساختمان عروقی عضو مورد نظر تهیه کرد.

مزایا و معایب CT scan

مزایا:

- برخلاف تصویربرداری عادی با اشعه X ، تصویربرداری با روش CT ، جزئیات دقیقی از مشخصات بافتهای مختلف را در اختیار قرار می‌دهد. - CT scan، بدون درد، غیرتهاجمی، مطمئن و ارزان است. - تصویر CT ، به سرعت و آسان آماده می‌شود. بعنوان مثال، در تصادفات، که سرعت عمل در نجات جان بیمار بسیار مؤثر است، می‌توان به سرعت از CT scan استفاده نمود. - با کمک CT scan ، نیاز به اقدامات تهاجمی‌تر جهت تشخیص بیماریها (نظیر نیاز به جراحی یا نمونه‌برداری) کاهش یافته است.

معایب:

- میزان اشعه X دریافت شده در این روش (m Sv 10)، بیشتر از عکسبرداری عادی با اشعه X است. - خانمها در صورتی که احتمال بارداری می‌دهند، حتماً باید پزشک خود را مطلع سازند تا در صورت ضرورت انجام CT scan، این عمل با رعایت نکات ایمنی و استفاده از پوشش‌های محافظ انجام گیرد. - احتمال وجود حساسیت به ماده حاجب، نادر است ولی وجود دارد. همچنین، مادران شیرده، تا ۲۴ ساعت پس از تزریق ماده حاجب، باید از شیردهی خودداری کنند.

اسمیر دهانه رحم

اسمیر دهانه رحم

در آزمایش پاپ اسمیر، با نمونه‌برداری از سلولهای سرویکس، احتمال بروز ناهنجاری یا بیماری در این بخش از دستگاه تناسلی زنانه بررسی می‌گردد. سرویکس، به محل اتصال رحم به واژن گفته می‌شود و ازجمله شایعترین مکانهای بروز سرطان در زنان است.

- پاپ اسمیر، راهی مناسب جهت تشخیص زودهنگام یا جلوگیری از بروز سرطان سرویکس است. - در روش پاپ اسمیر، به کمک یک برس ظریف و کوچک، از سلولهای مخاط سرویکس نمونه‌برداری می‌شود و بررسی لازم بعمل می‌آید. - توصیه می‌شود تمامی بانوان متأهل بین ۲۰ تا ۶۵ سالگی، هر ۳ تا ۵ سال تحت آزمایش پاپ اسمیر قرار گیرند. - چنانچه آزمایش پاپ اسمیر، دچار درجاتی از تغییرات باشد، ممکن است بنا به صلاحدید پزشک، نیاز به دفعات بیشتری از پاپ اسمیر، یا آزمایشهای دیگر باشد. - چنانچه آزمایش پاپ اسمیر به موقع انجام شده باشد، بیش از ۹۵% از تغییرات گزارش شده در پاپ اسمیر، به حالت طبیعی برمی‌گردند و سایر موارد نیز بخوبی قابل درمان می‌باشند.

آنزیمهای قلبی Cardiac enzyme

آنزیمهای قلبی

آنزیمهای قلبی

بیشتر آزمایشهایی که برای سنجش عملکرد قلب بکار می‌روند، تحت تأثیر بیماریهای دیگر نظیر بیماریهای کبدی و کلیوی و همچنین آسیبهای عضلانی قرار می‌گیرند. با این حال، برخی از آنها، با دقت خوبی، سلامت عضلات قلب را نشان می‌دهد. برخی از آزمایشات قلبی به قرار زیر می‌باشد:

جدول

آزمون  مقادیر طبیعی توضیح CK مردان:mg/dl   ۱۷۴-۳۸ در بیماریهای قلبی و سکته قلبی، عفونتهای ویروسی، کم‌کاری تیروئید، بیماریهای عضلانی، فعالیت و استرس شدید میزان آن بالا می‌رود. CK-MB بسیار اختصاصی‌تر است ولی در بیماریهای عضلانی و نیز در ورزشکاران ممکن است بالا برود. زنان: mg/dl   ۱۴۰-۲۶ Troponin T Troponin I   ۱-۰ در انفارکتوس و ایسکمی قلبی افزایش می‌یابد. بسیار اختصاصی است ولی ممکن است در آنژین صدری ناپایدار و نارسایی مزمن کلیه هم بالا رود. AST (SGOT) U/Lit   ۳۵-۰ در نارسایی حاد کلیه، انفارکتوس قلبی، هپاتیت، کم‌خونی، پانکراتیت، بیماریهای ویروسی و عضلانی میزان آن بالا‌ می‌رود. LDH U/ml   ۴۵۰-۲۰۰ در انفارکتوس قلبی، بیماری کبدی، کم‌خونی، پانکراتیت و آسیب عضلانی، مقادیر آن (با تأخیر) بالا می‌رود

آنتی ‌ژن اختصاصی پروستات PSA

آنتی ‌ژن اختصاصی پروستات

آنتی ‌ژن اختصاصی پروستات

PSA، نوعی گلیکوپروتئین (ترکیبی از پروتئین و قند) است که در سلولهای پروستات در مردان وجود دارد. این آنتی‌ژن، به مقادیر کم در خون تمامی مردان یافت می‌شود ولی در بیماریهای پروستات، مقدار ان بالا می‌رود.

از آنجایی که این آزمون،‌ ممکن است در مواردی بطور کاذب، منفی باشد، لازم است همواره همراه با معاینات بالینی انجام گردد. بهرحال انجام معاینه بالینی بهمراه اندازه‌گیری سطح PSA، در مردان میانسال و بعد از آن، در تشخیص زودهنگام بیماریهای پروستات، بخصوص سرطان پروستات، بسیار مفید است.

تصویر

جدول

ادرار

آزمون  مقادیر طبیعی توضیح PSA کمتر ازng/ml   ۴ با افزایش سن، مقدار آن بیشتر می‌شود.

آزمون‌های عملکرد کلیه renal function test

 

آزمون‌های عملکرد کلیه

آزمون‌های عملکرد کلیه‌

کلیه‌ها، وظیفه پاکسازی برخی از مواد زاید و سمی که حاصل متابولیسم می‌باشند را برعهده دارند. تستهای عملکرد کلیه، قدرت دفع این مواد را توسط کلیه‌ها مورد ارزیابی قرار می‌دهد. غالباً جهت اندازه‌گیری قدرت دفع کلیه‌ها، غلظت برخی مواد در خون و ادرار همزمان اندازه گرفته می‌شود. البته در بسیاری موارد، میزان مواد در ادرار جمع شده طی ۲۴ ساعت اندازه‌گیری شده، متوسط آن محاسبه می‌گردد. جهت اندازه‌گیری میزان پروتئین یا کراتینین ادرار ۲۴ ساعته، ظرفی به شما داده می شود و از شما خواسته می‌شود تا طی ۲۴ ساعت آینده، ادرار خود را در آن ظرف جمع‌آوری کنید. دقت کنید که هربار پس از جمع کردن هر نوبت ادرار، درپوش ظرف را محکم کنید و ظرف را در جای خنک نگهداری کنید. گرم شدن ظرف موجب مخدوش شدن آزمایش می‌گردد. در انتها، نام و مشخصات خود را روی ظرف بنویسید و آن را به آزمایشگاه برگردانید.

تصویر

جدول

خون

آزمون  مقادیر طبیعی توضیح BUN mg/dl   ۲۰-۱۰ مقادیرB.U.N اسیداوریک و کراتینین خون، در بسیاری از بیماریهای کلیه، همچنین در برخی بیماری‌های کبد، عضلات و ... افزایش می‌یابد اسید اوریک مردان: mg/dl   ۸-۲/۵ اسید اوریک زنان: mg/dl   ۶-۱/۵ کراتینین کمتر از mg/dl   ۵/۱

ادرار

آزمون  مقادیر طبیعی توضیح پروتئین ادرار ۲۴ ساعته کمتر ازmg   ۱۵۰ در بسیاری از بیماریهای کلیه مقدار آن افزایش می‌یابد. از آنجا که مقدار پروتئین و کراتینین ادرار در ساعات مختلف شبانه‌روز بسیار متغیر است، جمع‌اوری دقیق و صحیح ادرار در طول ۲۴ ساعت اهمیت فراوانی در نتایج این دو آزمایش دارد. Creatinine (ادرار ۲۴ ساعته)   ۲۰۰۰-۵۰۰ در بارداری، فعالیت شدید و برخی موارد دیگر بالا می‌رود. در بسیاری از بیماری‌های کلیه، نارسایی قلبی، شوک و کم‌آبی پایین‌ می‌آید.